Jasper Krabbé

Work / News / Books / Info / Blog

Het parool/Opium/ArtMen

Ensor was overal: in de strandhuisjes en de stormachtige lucht
June 13 2012

Voor de opening van een expositie van een bevriende kunstenaar moest ik in Oostende zijn. Zelfs in de zomer een desolaat aandoende kustplaats waar de wind vrij spel heeft en vrijwel alles onder het zand zit.

Het diner na afloop begon te laat. Ik dronk te veel. En werd uit mijn slaap gehouden door uren aanhoudend aritmisch gepiep en gekraak uit de kamer boven mij. Ik vroeg me af of Belgen de daad überhaupt wel kunnen volbrengen.De volgende ochtend keek ik tijdens het ontbijt uit over de Noordzee enmoest ik denken aan Brel. En aan Marvin Gaye, die hier vlak voor zijn dood woonde, berooid en in scheiding. In Oostende nam hij één van zijn grootste hits, Sexual healing, op.

Maar dit was ook de stad van de grootste Vlaamse schilder ooit. James Ensor. Absolute meester van maskerades. Colorist, ziener, humorist en vernieuwer in de kunst. Ik dronk filterkoffie in wat vermoedelijk Ensors favoriete hangout was: Brasserie du Parc, pure art deco. Waar toiletten nog lavatory heten en er mooie patronen staan gegraveerd in de melkglazen ramen.Opeens was Ensor overal. In de kinderfietsen met de draaimolenpaardjes die te huur stonden. In de verlaten, genummerde strandhuisjes. In de stormachtige lucht boven zee.

Het huis waar Ensor woonde, is nu een museum. Zijn moeder runde er een schelpen- en souvenirshop. In deze Wunderkammer moet de fantasie van de kleine James gevoed zijn. Door de opgezette kikkers met zwembroek die een dansje maken. Of door de hybride wezens in een vitrine, deels vis deels duivel. Door de zaagvissen, koralen, krokodillen, bootjes, kitschbeeldjes, chinoiserieën, schedels, en de kogelvissen aan het plafond. En natuurlijk door alle maskers: de clown met sigaar en monocle, de carnavaleske matroos met varkenssnuit, de grijnzende Chinezen, allen zo weggelopen uit zijn schilderijen.

Aan de kapstok hingen zijn zwarte mantel en hoge hoed. In de blauwe salon stond een houten stoel in de vorm van een schelp klaar achter de ezel.James Ensor kon elk moment binnenstappen.

LATEST BOOK
CLOSER TO YOU

Het parool
Zeeslagen waren voor hem even inspirerend als gedichten van Rilke
Ergens tussen het hoge en lage in
Op concept gebaseerde kunst stuit vaak op onbegrip
Uit een op hol geslagen machine popt steeds popcorn
Underage straatmeisjes in verwrongen poses
De tweeling is uit hout gesneden, kitsch maar ontroerend
En vintage Porsches, ook populair.
Een mix van carnaval en totale gekte
Het mooist is Tropenlicht om 7 uur s’ ochtends, ondragelijk mooi bijna
Net een illustratie uit een sciencefictionstrip. Maar dan wel uit 1570.
Een maanlandschap met cactussen, en door de wind schuingegroeide struiken
Zon, maan, tulband en een grimmig kijkende pompoen
Buiten en scheepswrak en een oude vuurtoren is er niets
Hij liep rond met rode kruiskoffertje-voor eigen gebruik
Bijna onvoorstelbaar dat zijn schilderijen zo shoqueerden
Brava voor de zacht sprekende Mevrouw Mu
Overal ladekasten met documenten van halfvergaan papier
“Vrijheid is een grote discipline,” zei Karel Appel ooit
Leg maar eens uit dat die gekleurde trap een sculptuur is
Een door de zon verkleurde luifel die landschap wordt
De mysterieuze toevoeging Prismalo deed de rest
Figuren die uit toevallige vlekken lijken op te doemen
Als je denkt dat je de betekenis vindt, grijp je toch weer mis
Opeens bloeien er zonnebloemen op het Museumplein
Op klaarlichte dag werd ze beroofd en doodgeschoten
Ruimte voor experiment en vernieuwing
Zijn foto’s raken aan alle aspecten van het leven
Alsof de kunstenaar iets te verbergen heeft
Een neushoorn die balletdanst op Die Zauberflote
Saint Laurent was pas 21 toen hij modehuis Dior overnam
"How can you hang on to a dream?"
Wie je bent geworden, wat had kunnen zijn...
Dat je iets van waarde vindt wat je eigenlijk niet zocht
Tracey’s leven zelf is haar werk
Antony als wraakengel, met een kreeft als huisdier
Demnig geeft ze alsnog het graf dat ze nooit hebben gehad
Ensor was overal: in de strandhuisjes en de stormachtige lucht
Hoge buizen met lichtstralen erachter, als vuurwerk
Het beeld laat zien hoe nietig de mens eigenlijk is
Zonder Gala was het surrealisme niet hetzelfde geweest
Een slagschip voor moderne kunst
Hij verbindt het mooiste met het lelijkste
Ook was er een volwassen man in walrussenpak
Hij raakte na zijn dood ten onrechte in de vergetelheid
Of hij viel dronken in slaap onder het biljart van De Kring
Derek de Lint als Mozes die de Rode Zee splijt
Het ‘Erbarme dich’ is een Russisch meisje zonder paspoort
Dagen achtereen voor Freud poseren was normaal
Ze heeft wat van een robot, maar wel een sympathieke robot
Brueghel spreekt Engels met een Amerikaans accent
Rammelzee was anders; hij was zelf het kunstwerk
Hij speelde een tango tergend traag en melancholisch
Opium
PAULINA OLOWSKA
STEDELIJK
LITERATURE & VISUAL ART
DUTCH MASTERS
KATHARINA GROSSE
IN AND OUT OF FASHION
WIT
ArtMen
BERLIN
GRONINGEN
ANTWERP
LONDON