Jasper Krabbé

Contact

Het parool/Opium/ArtMen

Brueghel spreekt Engels met een Amerikaans accent
March 14 2012

Pieter Brueghel was een maniërist. Heb ik altijd een fijn woord gevonden –maniërist. Hij was tevens de stamvader van een hele schildersfamilie. Daar heb ik ook wat mee.

Regisseur en videokunstenaar Lech Majewski maakte een filmische ode aan Brueghels schilderij De kruisdraging uit 1564. Waarom zou je zoiets doen in deze tijd? Een tijd waarin alles snel gaat en hard; informatie, beelden, tv, internet. En waarin je films op zijn minst met 3D-bril moet ondergaan.

Het antwoord is simpel. Omdat het een meesterwerk betreft. Een avant-gardistisch meesterwerk uit de middeleeuwen. Brueghel schilderde weliswaar een religieus thema – Jezus draagt zijn kruis de berg op–maar hij deed dat op een manier die nog niet gedaan was.De focus ligt helemaal niet op Jezus zelf. De focus is op ene Simon die hem zijn kruismoet helpen dragen.Tussen de honderden personages in het werk zien we de Heiland zelfs bijna over het hoofd.

Dan is er nog iets. Hij situeert Palestina in Vlaanderen. Ook nogal weird. Op de achtergrond ligt Antwerpen, toen nog een klein vestingstadje. Er wijkt trouwens nog wel meer af. Zo toont Brueghel een hele vreemde, onnatuurlijk hoge rots waarop een windmolen staat.

Terug naar de film. Rutger Hauer speelt Brueghel. Dat doet hij voorbeeldig. Wel vreemd dat hij Engels met Amerikaans accent spreekt, de Spanjaarden Spaans en het morrend landvolk Pools. De rest van de cast spreekt keurig Engels. Dat is overkomelijk doordat de film visueel zo krachtig is. Majewski filmde als schilder, in vele lagen. Digitaal, met zelf geschilderde achtergronden en op locatie in Polen en Nieuw-Zeeland. Daardoor drijven de wolken van olieverf gewoon over en wiegen geschilderde boompjes in de wind. Aan het slot zoomt de regisseur uit. Dan ziet de bioscoopbezoeker het schilderij hangen in het Kunsthistorisches Museum in Wenen waar het het permanent hangt. Maar wie deze film heeft gezien, zal bij een bezoek aan De kruisdraging in de ooghoeken altijd wel een boom zien bewegen.

LATEST BOOK
CLOSER TO YOU

Het parool
Zeeslagen waren voor hem even inspirerend als gedichten van Rilke
Ergens tussen het hoge en lage in
Op concept gebaseerde kunst stuit vaak op onbegrip
Uit een op hol geslagen machine popt steeds popcorn
Underage straatmeisjes in verwrongen poses
De tweeling is uit hout gesneden, kitsch maar ontroerend
En vintage Porsches, ook populair.
Een mix van carnaval en totale gekte
Het mooist is Tropenlicht om 7 uur s’ ochtends, ondragelijk mooi bijna
Net een illustratie uit een sciencefictionstrip. Maar dan wel uit 1570.
Een maanlandschap met cactussen, en door de wind schuingegroeide struiken
Zon, maan, tulband en een grimmig kijkende pompoen
Buiten en scheepswrak en een oude vuurtoren is er niets
Hij liep rond met rode kruiskoffertje-voor eigen gebruik
Bijna onvoorstelbaar dat zijn schilderijen zo shoqueerden
Brava voor de zacht sprekende Mevrouw Mu
Overal ladekasten met documenten van halfvergaan papier
“Vrijheid is een grote discipline,” zei Karel Appel ooit
Leg maar eens uit dat die gekleurde trap een sculptuur is
Een door de zon verkleurde luifel die landschap wordt
De mysterieuze toevoeging Prismalo deed de rest
Figuren die uit toevallige vlekken lijken op te doemen
Als je denkt dat je de betekenis vindt, grijp je toch weer mis
Opeens bloeien er zonnebloemen op het Museumplein
Op klaarlichte dag werd ze beroofd en doodgeschoten
Ruimte voor experiment en vernieuwing
Zijn foto’s raken aan alle aspecten van het leven
Alsof de kunstenaar iets te verbergen heeft
Een neushoorn die balletdanst op Die Zauberflote
Saint Laurent was pas 21 toen hij modehuis Dior overnam
"How can you hang on to a dream?"
Wie je bent geworden, wat had kunnen zijn...
Dat je iets van waarde vindt wat je eigenlijk niet zocht
Tracey’s leven zelf is haar werk
Antony als wraakengel, met een kreeft als huisdier
Demnig geeft ze alsnog het graf dat ze nooit hebben gehad
Ensor was overal: in de strandhuisjes en de stormachtige lucht
Hoge buizen met lichtstralen erachter, als vuurwerk
Het beeld laat zien hoe nietig de mens eigenlijk is
Zonder Gala was het surrealisme niet hetzelfde geweest
Een slagschip voor moderne kunst
Hij verbindt het mooiste met het lelijkste
Ook was er een volwassen man in walrussenpak
Hij raakte na zijn dood ten onrechte in de vergetelheid
Of hij viel dronken in slaap onder het biljart van De Kring
Derek de Lint als Mozes die de Rode Zee splijt
Het ‘Erbarme dich’ is een Russisch meisje zonder paspoort
Dagen achtereen voor Freud poseren was normaal
Ze heeft wat van een robot, maar wel een sympathieke robot
Brueghel spreekt Engels met een Amerikaans accent
Rammelzee was anders; hij was zelf het kunstwerk
Hij speelde een tango tergend traag en melancholisch
Opium
PAULINA OLOWSKA
STEDELIJK
LITERATURE & VISUAL ART
DUTCH MASTERS
KATHARINA GROSSE
IN AND OUT OF FASHION
WIT
ArtMen
BERLIN
GRONINGEN
ANTWERP
LONDON